Πιτυρίδα: Είναι πιθανό να προκαλέσει τριχόπτωση;

Η πιτυρίδα είναι μια κοινή πάθηση του τριχωτού

Η πιτυρίδα είναι μια κοινή πάθηση του τριχωτού, η οποία επηρεάζει περίπου έναν στους δύο ανθρώπους (1) και περισσότερο τους άνδρες παρά τις γυναίκες. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν την απολέπιση και, ενίοτε, τον ήπιο κνησμό. Μπορεί να οφείλεται σε ορμονικές μεταβολές, σε κληρονομικότητα, σε κάποια ασθένεια, σε ακατάλληλα προϊόντα μαλλιών ή απλώς στο ανεπαρκές λούσιμο.

Στο τριχωτό υπάρχει μεγάλος αριθμός τριχοθυλακίων με πολυάριθμα κανάλια. Αυτά όχι μόνο συνθέτουν ένα μοναδικό μικρο-περιβάλλον στο τριχωτό, αλλά επίσης αυξάνουν την επιφάνεια που καταλαμβάνει το δέρμα του τριχωτού –τα νεκρά κύτταρα του οποίου αποβάλλονται με υψηλό ρυθμό, ακόμα και σε άτομα με κανονικό τριχωτό.

Στα άτομα με σοβαρής μορφής πιτυρίδα παρατηρείται επιτάχυνση του πολλαπλασιασμού των δερματικών κυττάρων του τριχωτού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να διασπάται η φυσιολογική στηλοειδής δομή της κερατίνης στιβάδας, και πληθώρα μη φυσιολογικώς κερατινοποιημένων επιδερμιδικών κυττάρων να αποβάλλονται σε μεγάλες ποσότητες. Αυτά τα δερματικά κύτταρα ενδέχεται επίσης να συνενώνονται σε συστάδες, το μέγεθος των οποίων καθορίζει και το πόσο μεγάλες θα είναι οι νιφάδες πιτυρίδας.

Το τριχωτό της κεφαλής είναι πλούσιο σε μικροοργανισμούς

Το τριχωτό είναι πλούσιο σε μικροοργανισμούς: αυτοί απαρτίζουν το μικροβίωμα του τριχωτού, το οποίο αποτελείται κυρίως από βακτήρια Propionibacteria & Staphylococcus και μύκητες Malassezia. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη (2), η ανισορροπία του μικροβιώματος –με τα βακτήρια Staphylococcus να κυριαρχούν έναντι των βακτηρίων Propionibacteria και τους πληθυσμούς του μύκητα Malassezia να αυξάνονται– είναι πιθανό να οδηγήσει σε πιτυρίδα.

Παλαιότερες μελέτες δείχνουν ότι η πιτυρίδα οφείλεται σε υπερπληθώρα του Malassezia, και ιδίως του Malassezia restricta, ο οποίος μεταβολίζει τα τριγλυκερίδια στο σμήγμα του τριχωτού παράγοντας ελαϊκό οξύ που έπειτα διεισδύει στο άνω τμήμα της κερατίνης στιβάδας. Αυτή η διαδικασία πυροδοτεί μια φλεγμονώδη απόκριση, η οποία οδηγεί στην ακανόνιστη απόσχιση των δερματικών κυττάρων (3).

Έρευνες έχουν δείξει επίσης ότι ο υπερπολλαπλασιασμός ενός μικροοργανισμού έναντι κάποιου άλλου μπορεί να επιφέρει οξειδωτικό στρες (4) και, κατ’ επέκταση, φλεγμονή, η οποία αποδυναμώνει την αγκίστρωση της τρίχας στο τριχοθυλάκιο καθώς αυτή αναπτύσσεται από τη ρίζα στο τριχωτό. Αυτό αποδείχθηκε μέσω επιμήκυνσης της καταγενούς (μεταβατικό στάδιο) και της τελογενούς (στάδιο αδράνειας) φάσης του κύκλου ζωής των μαλλιών σε μια μελέτη (5), καθώς και μέσω αύξησης των δυσπλαστικών αναγενών τριχών (τρίχες που αναπτύσσονται χωρίς έλυτρο) σε άλλη μελέτη (6). Η χρόνια πιτυρίδα μπορεί να συνδέεται με κάποιον βαθμό τριχόπτωσης ή να επιδεινώσει ορισμένους τύπους τριχόπτωσης (π.χ. ανδρογενετική αλωπεκία), σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη (7).

Πώς να απαλλαγείτε από την πιτυρίδα

Η κατάσταση του τριχωτού είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία των μαλλιών. Ως εκ τούτου, το οξειδωτικό στρες που προκαλείται από τον υπερπολλαπλασιασμό ορισμένων μικροοργανισμών, και ιδίως του μύκητα Malassezia, πρέπει να ελαχιστοποιηθεί, και η παραγωγή σμήγματος πρέπει να περιοριστεί. Συνεπώς, συνιστάται τα άτομα που πάσχουν από πιτυρίδα να συμπεριλάβουν στο καθημερινό τους πρόγραμμα περιποίησης ένα αντιπιτυριδικό σαμπουάν με ενεργά συστατικά, ικανά να αναστέλλουν την ανάπτυξη των πληθυσμών μυκήτων και να μειώνουν την παραγωγή σμήγματος.

Παραπομπές:

1. Sommer, B., Overy, D. P. & Kerr, R. G. Identification and characterization of lipases from Malassezia restricta, a causative agent of dandruff. FEMS Yeast Res 15 (2015).
2. Xu, Zhijue; Wang, Zongxiu; Yuan, Chao; Liu, Xiaoping; Yang, Fang; Wang, Ting; Wang, Junling; Manabe, Kenji; Qin, Ou; Wang, Xuemin; Zhang, Yan; Zhang, Menghui (2016). "Dandruff is associated with the conjoined interactions between host and microorganisms". Scientific Reports. 6: 24877.
3. Dawson TL (2006). "Malassezia and seborrheic dermatitis: etiology and treatment". Journal of Cosmetic Science. 57 (2): 181–2. PMID 16758556.
4. Bickers DR, Athar M. Oxidative stress in the pathogenesis of skin disease. J Invest Dermatol. 2006;126:2565–75.
5. Denizli H, Güler Özden M, Sentürk N, Bek Y. Trichogram findings in psoriasis and seborrheic dermatitis patients. Turk Klinikleri J Dermatol. 2017;27:61–8.
6. Stanimirović A, Skerlev M, Stipić T, Beck T, Basta-Juzbasić A, Ivanković D, et al. Has psoriasis its own characteristic trichogram? J Dermatol Sci. 1998;17:156–9.
7. Pitney L, Weedon D, Pitney M. Is seborrhoeic dermatitis associated with a diffuse, low-grade folliculitis and progressive cicatricial alopecia? Australas J Dermatol. 2016;57:e105–7.

Η χρόνια πιτυρίδα μπορεί μερικές φορές να επιδεινώσει ορισμένους τύπους τριχόπτωσης