Άρθρο που γράφτηκε από:
Στέφανος Δημητριάδης
Η υγεία της καρδιάς μας και των αγγείων είναι ένα από τα βασικότερα χαρακτηριστικά τα οποία μας χαρίζουν την μακροζωία. Δυστυχώς, τα καρδιαγγειακά νοσήματα όπως η υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, οι αυξημένες τιμές χοληστερόλης, και το μεταβολικό σύνδρομο, στην εποχή μας αποτελούν τη νούμερο ένα αίτια θανάτου σε ολόκληρο το κόσμο. Το φαινόμενο αυτό αποδίδεται κυρίως στο σύγχρονο Δυτικό τρόπο ζωής και σίτισης που περιλαμβάνει την αυξημένη πρόσληψη ενέργειας, ζάχαρης, κορεσμένου λίπους και αλατιού. Πέρα από τη διατροφή, βλαβερές συνήθειες όπως το κάπνισμα, το αλκοόλ, η καθιστική ζωή, καθώς επίσης το έντονο στρες και η έλλειψη ύπνου αποτελούν ανεξάρτητοι παράγοντες εμφάνισης ή επιδείνωσης του καρδιαγγειακού συστήματος. Η εμμηνόπαυση είναι μια περίοδος που από μόνη της αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ή επιδείνωσης του καρδιαγγειακού συστήματος. Οι ορμονικές μεταβολές της εμμηνόπαυσης, η αύξηση του βάρους λόγω ηλικίας και οι συνήθειες όπως το αλκοόλ και το κάπνισμα αυξάνουν σημαντικά το κίνδυνο για εμφάνιση του μεταβολικού συνδρόμου στις γυναίκες. Το μεταβολικό σύνδρομο αποτελεί ένα σύνθετο νόσημα που περιλαμβάνει την υπέρταση, τη παχυσαρκία, τις αυξημένες τιμές σακχάρου στο αίμα, την υψηλή αρτηριακή πίεση και τις αυξημένες τιμές λιπιδίων και χοληστερίνης. Το 37% περίπου των γυναικών μετά τη περίοδο της εμμηνόπαυσης εμφανίζουν το νόσημα αυτό το οποίο σχετίζεται με αυξημένη θνητότητα.
Ένα διατροφικό πρότυπο το οποίο από μόνο του αποτελεί φυσικό «φάρμακο» ενάντια στα καρδιαγγειακά είναι η μεσογειακή διατροφή. Είναι γεγονός πως τα περισσότερα χαρακτηριστικά της μεσογειακής διατροφής λειτουργούν ως καταλύτες της υγείας της καρδιάς και των αγγείων.
Τα Προϊόντα ολικής άλεσης, τα οποία αποτελούν τρόφιμα στη βάση της διατροφής, είναι τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες και έχουν αυξημένη περιεκτικότητα σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β, μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Οι φυτικές ίνες, έχουν την ικανότητα να αυξάνουν το κορεσμό, να ενισχύουν το εντερικό σύστημα, καθώς επίσης να να μειώνουν την απορρόφηση της χοληστερόλης, τους δείκτες φλεγμονής, να καθυστερούν την αύξηση της γλυκόζης στο αίμα και να συμβάλουν στη μείωση του σπλαχνικού λίπους.
Η Μεσογειακή Διατροφή, ως πρότυπο ορίζει τη μέτρια προς χαμηλή πρόσληψη λίπους. Η συχνή κατανάλωση εξαιρετικά παρθένου ελαιόλαδου, παράλληλα με την επιλογή άπαχων μορφών ζωικής πρωτεΐνης όπως ψάρι, τα πουλερικά και τα γαλακτοκομικά, μειώνουν την πρόσληψη τόσο του συνολικού λίπους όσο και του βλαβερού που είναι το κορεσμένο. Το ελαιόλαδο είναι ένα τρόφιμο πλούσιο σε ωφέλιμα λιπαρά, σε ισχυρά αντιοξειδωτικά, τις πολυφαινόλες και τη βιταμίνη Ε, που αποτρέπουν την εξέλιξη και την εμφάνιση των καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Ένα ακόμη βασικό χαρακτηριστικό τη Μεσογειακής Διατροφής είναι η καθημερινή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών. Τα τρόφιμα αυτά, ειδικότερα όταν καταναλώνονται σε ποικιλία, παρέχουν φυτικές ίνες, αντιοξειδωτικά συστατικά και βιταμίνες, τα οποία αποτρέπουν τη συσσώρευση χοληστερόλης στα αγγεία, καθώς επίσης συμβάλλουν σημαντικά στην ακεραιότητά τους. Η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών τουλάχιστον 4-5 διαφορετικών χρωμάτων την ημέρα μας διασφαλίζει ότι προσλαμβάνονται όλα τα απαραίτητα Θρεπτικά συστατικά. Μερικά από τα πολύτιμα αντιοξειδωτικά συστατικά είναι η βιταμίνη C, Ε και βήτα καροτένιο, τα οποια περιέχονται σε τρόφιμα όπως καρότα, σπανάκι, ελαιόλαδο, ακτινίδιο, γλυκοπατάτα.
Ξεχωριστή σημασία στη διατροφή μας κατέχουν τα ωφέλιμα και απαραίτητα λιπαρά όπως είναι τα ω-3 και τα ω-6. Τα λιπαρά αυτά τα βρίσκουμε στο ψάρι, σε ορισμένα φυτικά ελαία καθώς επίσης και στους ξηρούς καρπούς. Τρόφιμα επίσης πλούσια σε αυτά είναι το λάδι κανόλας, ο λιναρόσπορος και οι σπόροι chia. Τα ω-3 θεωρούνται τα πιο ωφέλιμα καθως έχουν την ιδιότητα να μειώνουν τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά προβλήματα, χάρη στην ισχυρή, αντιοξειδωτική και αντι-πηκτική τους δράση. Πλούσιες πηγές σε Ω 3 και Ω-6 είναι το φαγκρί, οι σαρδέλες, ο γαύρος και το σκουμπρί, τα οποία έχουν και βιταμίνη D.
Η κατανάλωση προϊόντων σόγιας όπως τόφου, γάλα σόγιας και ο κιμάς σόγιας, αποτελούν μια καλή επιλογή λόγω της πρωτεΐνης, των φλαβονοειδών, των βιταμινών και μετάλλων που περιέχουν, αλλά και της χαμηλής περιεκτικότητάς τους σε κορεσμένα λιπαρά.
Είναι πολύ σημαντικό επίσης να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή σε τυποποιημένα σνακ όπως τσιπς, κρουασάν, κράκερς, ντόνατς τα οποία περιέχουν υψηλά ποσοστά αλατιού, ζάχαρης αλλά κυρίως trans λιπαρών τα οποία είναι πολύ επιζήμια για την υγεία της καρδιάς, καθώς αυξάνουν τις φλεγμονές και τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά.
H πρόληψη είναι το κλειδί για την αντιμετώπιση αυτών των χρόνιων νοσημάτων. Ο τακτικός αιματολογικός έλεγχος, η κατάλληλη διατροφή και η συστηματική σωματική άσκηση αποτελούν το χρυσό τρίπτυχο που μας χαρίζουν μακροζωία!
