Μπορεί η τριχόπτωση να οφείλεται στο ευαίσθητο τριχωτό κεφαλής;

Το τριχωτό είναι μια εξαιρετικά ευαίσθητη περιοχή

Το τριχωτό διαθέτει πολυάριθμες νευρικές απολήξεις έως και 230 υποδοχείς ανά τετραγωνικό εκατοστό –διπλάσιους, δηλαδή, από αυτούς που υπάρχουν στο πρόσωπο. Είναι επομένως μια πολύ ευαίσθητη περιοχή. Κάθε άτομο είναι διαφορετικό, με μερικά άτομα να είναι πιο ευαίσθητα από άλλα. Ωστόσο, τα συμπτώματα της ευαισθησίας του τριχωτού φαίνεται να διαφέρουν από εκείνα της ευαισθησίας του δέρματος του προσώπου (1).

Ποιες είναι οι αιτίες του κνησμού στο τριχωτό; Μπορούν να προκαλέσουν τριχόπτωση;

Όπως ακριβώς και το δέρμα στο σώμα μας, το τριχωτό καλύπτεται από το υδρολιπιδικό φιλμ που λειτουργεί ως προστατευτικός φραγμός ενάντια στους εξωτερικούς επιθετικούς παράγοντες. Οι αλλαγές της θερμοκρασίας, η έκθεση στην ακτινοβολία UV και τη ρύπανση, καθώς και το επαναλαμβανόμενο βούρτσισμα, η βαφή και άλλες περισσότερο ή λιγότερο επιθετικές διαδικασίες μαλλιών μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τη λειτουργία αυτού του προστατευτικού φραγμού, καθιστώντας το τριχωτό πιο ευάλωτο στη φλεγμονή. Αυτή η φλεγμονή ευθύνεται για την εμφάνιση των διαφόρων συμπτωμάτων δυσφορίας, όπως η αίσθηση τραβήγματος, ο νυγμός και το τσούξιμο, η ερυθρότητα, η αίσθηση καύσου και, φυσικά, ο κνησμός.

Μολονότι δεν θεωρείται ότι ο ίδιος ο κνησμός οδηγεί άμεσα σε τριχόπτωση, το συχνά πολύ έντονο ξύσιμο του τριχωτού, το οποίο ακολουθεί τον κνησμό ενδέχεται να αποβεί επιβλαβές για το τριχωτό & τις ρίζες των μαλλιών,. Μπορεί να αποτελέσει αιτία τριχόπτωσης και να επιταχύνει την τριχόπτωση σε ορισμένες περιοχές. Τα καλά νέα είναι ότι, στις περισσότερες περιπτώσεις, τα μαλλιά αναπτύσσονται και πάλι κανονικά μόλις αντιμετωπιστεί ο κνησμός.

Άλλες αιτίες του ευαίσθητου τριχωτού

Η έκθεση στην ακτινοβολία UV, ιδίως της κορυφής του κεφαλιού που εκτίθεται περισσότερο στον ήλιο, μπορεί να προκαλέσει ευαισθησία στο τριχωτό (2). Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι οι ακτίνες UV επηρεάζουν αρνητικά την ανάπτυξη των μαλλιών και προκαλούν αλωπεκία (3) –πιθανότατα μέσω του σχηματισμού δραστικών μορφών οξυγόνου (ROS)–, ενώ οι ινοβλάστες του θύλακα της τρίχας σε άτομα με αραιό τριχωτό φαίνεται να παρουσιάζουν μεγαλύτερη αντιδραστικότητα στο οξειδωτικό στρες (4). Μπορεί, επομένως, να υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στην ευαισθησία του τριχωτού και σε αυτού του είδους την τριχόπτωση.
Ευαισθησία στο τριχωτό μπορεί να προκληθεί και από αλλεργίες, την παύση παραγωγής σμήγματος, ,ερεθισμούς και δερματίτιδα. Μπορεί επίσης να ευθύνεται και μια ορισμένη μορφή υπερευαισθησίας σε συγκεκριμένα συστατικά των σαμπουάν, όπως η cocamidopropyl betain. Η ξηρότητα και ορισμένες δερματολογικές παθήσεις του τριχωτού, όπως η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα και η ψωρίαση, μπορούν να κάνουν το τριχωτό της κεφαλής πιο ευαίσθητο, μια ευαισθησία που μπορεί να δημιουργηθεί και όταν υπάρχει ανισορροπία στο μικροβίωμα του τριχωτού της κεφαλής.
Το στρες, η συσσωρευμένη κούραση, η ανεπάρκεια βιταμινών και η κακή διατροφή  μπορεί επίσης να επηρεάσουν την παραγωγή του σμήγματος καθιστώντας το τριχωτό πιο ευαίσθητο.

Λύσεις για την καταπράυνση του κνησμού και της ευαισθησίας του τριχωτού

Η προστασία του τριχωτού από άλλους εξωτερικούς επιθετικούς παράγοντες είναι το κλειδί για τη διαχείριση της ευαισθησίας. Το πρώτο και σημαντικότερο βήμα είναι το λούσιμο με ένα ήπιο, καταπραϋντικό σαμπουάν, κατάλληλο για ευαίσθητο τριχωτό, για την απομάκρυνση των ρύπων, του σμήγματος, και άλλων πιθανών ερεθιστικών παραγόντων. Συνιστάται, ωστόσο, να αποφεύγονται οι χημικές ουσίες όπως τα θειικά άλατα. Τα συστατικά αυτά προστίθενται συχνά στα σαμπουάν για να δημιουργείται αφρός, όμως μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμούς και ξηρότητα στο τριχωτό. Όταν λούζεστε, είναι προτιμότερο να μην κάνετε μασάζ ή να μην τρίβετε πολύ έντονα το τριχωτό σας. Μην ξεχνάτε επίσης να ξεβγάζετε καλά τα μαλλιά σας, καθώς τα κατάλοιπα του σαμπουάν μπορεί να αποτελέσουν αίτια κνησμού στο τριχωτό. Χρήσιμη μπορεί να φανεί και μια ειδική θεραπεία για πριν από το λούσιμο.

Η ήπια διαχείριση του τριχωτού ισχύει επίσης και για το styling των μαλλιών. Προσπαθήστε να μην τραβάτε δυνατά τα μαλλιά, αφού αυτό μπορεί να βλάψει τις ρίζες και το τριχωτό.  Αν πρέπει να τα στεγνώσετε, ρυθμίστε το πιστολάκι σε χαμηλή θερμοκρασία, γιατί η θερμότητα ενδέχεται να βλάψει και να ευαισθητοποιήσει το τριχωτό σας. Τέλος, είναι προτιμότερο να αποφεύγετε τα χτενίσματα με πολύ σφιχτό πιάσιμο των μαλλιών στις ρίζες (όπως αλογοουρές και πλεξούδες), καθώς αυτό μπορεί να επιδεινώσει την ευαισθησία του τριχωτού.

Πηγές:

1. Laurent Misery et al. Sensitive scalp: does this condition exist? An epidemiological study. Contact Dermatitis 2008; 58: 234-238
2. Oberholzer PA, Nobbe S, Kolm I, Kerl K, Kamarachev J, Trüeb RM. Red scalp disease - A rosacea-like dermatosis of the scalp? Successful therapy with oral tetracycline. Dermatology 2009;219:179-81
3. Trüeb RM. Is androgenetic alopecia a photoaggravated dermatosis? Dermatology 2003;207:343-8
4. Bahta AW, Farjo N, Farjo B, Philpott MP. Premature senescence of balding dermal papilla cells in vitro is associated with p16(INK4a) expression. J Invest Dermatol 2008;128:1088-94