Οι σάουνες υπάρχουν εδώ και πάρα πολλά χρόνια, με τις υποτιθέμενες αποτοξινωτικές ιδιότητές τους να διατυμπανίζονται συχνά σαν το μεγαλύτερο όφελός τους. Παρακάτω εξετάζουμε αν κάνουν πράγματι καλό στην επιδερμίδα.
Πώς η σάουνα επηρεάζει την επιδερμίδα.
Μελέτες υποδεικνύουν ότι η προκλητή εφίδρωση μπορεί να αποτελέσει, δυνητικώς, μια μέθοδο για την απομάκρυνση των τοξινών από τον ανθρώπινο οργανισμό[1].
Στη σάουνα, χρησιμοποιείται ξηρή θερμότητα, με πολύ χαμηλή υγρασία, για να αυξηθεί η θερμοκρασία του χώρου. Αντιθέτως, στα ατμόλουτρα χρησιμοποιούνται χαμηλότερες θερμοκρασίες με 100% υγρασία. Και τα δύο χρησιμοποιούνται για να προκληθεί εφίδρωση.
Ωστόσο, η ξηραντική επίδραση της σάουνας μπορεί να προκαλέσει κνησμό και αίσθηση τραβήγματος στην ευαίσθητη επιδερμίδα. Όταν κάποιος εισέρχεται στη σάουνα, η θερμοκρασία της επιδερμίδας αυξάνεται και, καθώς η καρδιά αρχίζει να αντλεί περισσότερο αίμα, οι παλμοί επιταχύνονται, και τα αιμοφόρα αγγεία διαστέλλονται, προκαλώντας εφίδρωση και ενισχύοντας τη ροή του αίματος στην επιδερμίδα.
Η εσωτερική θερμοκρασία της επιδερμίδας προκαλεί τη διαστολή των τριχοειδών αγγείων και την ενίσχυση της κυκλοφορίας του αίματος, κάτι που για τους περισσότερους τύπους επιδερμίδας συνεπάγεται την αίσθηση έξαψης και την ερυθρότητα. Η ενίσχυση αυτή της κυκλοφορίας τους αίματος αυξάνει τα επίπεδα οξυγόνου, πράγμα ωφέλιμο για την επιδερμίδα, διότι ενεργοποιούνται οι φυσικοί μηχανισμοί επούλωσης του οργανισμού.
Η προκλητή εφίδρωση φαίνεται ότι μπορεί να αποτελέσει, δυνητικώς, μια μέθοδο για την απομάκρυνση των τοξινών από τον ανθρώπινο οργανισμό.
Για ποιους τύπους επιδερμίδας ενδείκνυται η σάουνα και για ποιους όχι.
Μελέτες έχουν αποδείξει ότι η σάουνα δεν ξηραίνει την επιδερμίδα[2]. Ωστόσο, η σάουνα και η επακόλουθη εφίδρωση ενδέχεται να δράσουν σαν ερεθιστικός παράγοντας σε μερικές περιπτώσεις και, συνεπώς, δεν υπάρχει κάποια γενική σύσταση που να καλύπτει όλους τους τύπους επιδερμίδας.
Η σάουνα έχει ως αποτέλεσμα την ενυδάτωση της κεράτινης στοιβάδας[3] (η επιφανειακή στοιβάδα του δέρματος), κάτι που μπορεί να αποδειχθεί ευεργετικό για τους πάσχοντες από ψωρίαση[4], καθώς η ψωρίαση συνεπάγεται συνήθως και ξηρότητα[5].
Για όσους έχουν επιδερμίδα επιρρεπή στην ακμή, η εφίδρωση οδηγεί στη μείωση των επιπέδων σμήγματος στην επιφάνεια της επιδερμίδας του μετώπου[6], κάτι επίσης ωφέλιμο, αφού οι ατέλειες και οι εξάρσεις ακμής συνδέονται συχνά με την αυξημένη παραγωγή σμήγματος[7].
Τη σάουνα θα πρέπει να αποφεύγουν όσοι πάσχουν από ατοπική δερματίτιδα –γνωστή και ως έκζεμα[8], καθώς η εφίδρωση θεωρείται ένας από τους κυριότερους παράγοντες που προκαλούν κνησμό[9]. Επιπλέον, η ζέστη της σάουνας μπορεί να έχει ως συνέπεια την έξαρση της χολινεργικής κνίδωσης, ένα είδος εξανθήματος που οφείλεται στη θερμότητα και την εφίδρωση[10].
Τη σάουνα θα πρέπει επίσης να αποφεύγουν όσοι πάσχουν από ροδόχρου ακμή, καθώς και όσοι είναι επιρρεπείς στο μέλασμα.
Η επιδερμίδα των ατόμων που πάσχουν από ροδόχρου ακμή παρουσιάζει εξ ορισμού ερυθρότητα και είναι ευπαθής απέναντι στους ερεθιστικούς παράγοντες, όπως η θερμότητα[11].
Στην περίπτωση του μελάσματος (σκούρες καφέ κηλίδες που οφείλονται στις ορμόνες), η σάουνα ενδέχεται να εντείνει τη δυσχρωμία, καθώς η θερμότητα ερεθίζει την επιδερμίδα και «ξυπνά» τα κύτταρα μελανίνης[12].
[1] Genuis, SJ. et al, 'Blood, urine, and sweat (BUS) study: monitoring and elimination of bioaccumulated toxic elements.' στο Archives Environmental Contamination Toxicology 61.2 (2011) σ. 344-57 [Προσβάσιμο στο: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21057782]
[2] Hannuksela, ML. et al, 'Benefits and risks of sauna bathing.' στο American Journal of Medicine 110.2 (2001) σ. 118-26 [Προσβάσιμο στο: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11165553]
[3] Kowatzki, D. et al, 'Effect of regular sauna on epidermal barrier function and stratum corneum water-holding capacity in vivo in humans: a controlled study.' στο Dermatology 217.2 (2008) σ. 173-80 [Προσβάσιμο στο: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18525205]
[4] Gelmetti C.'Therapeutic moisturizers as adjuvant therapy for psoriasis patients.' στο American Journal of Clinical Dermatology 10.1 (2009) σ. 7-12 [Προσβάσιμο στο: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19209948]
[5] Pacifico, A. et al, 'Evaluation of a skin protection cream for dry skin in patients undergoing narrow band UVB phototherapy for psoriasis vulgaris.' στο Giornale Italiano di Dermatologia e Venereologia 146.3 (2011) σ. 179-83 [Προσβάσιμο στο: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21566547]
[6] Kowatzki, D. et al, 'Effect of regular sauna on epidermal barrier function and stratum corneum water-holding capacity in vivo in humans: a controlled study.' στο Dermatology 217.2 (2008) σ. 173-80 [Προσβάσιμο στο: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18525205]
[7] Makrantonaki, E. et al, 'An update on the role of the sebaceous gland in the pathogenesis of acne' στο Dermato Endocrinology 3.1 (2011) σ. 41-49 [Προσβάσιμο στο: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3051853/
[8] Hannuksela, ML. et al, 'Benefits and risks of sauna bathing.' στο American Journal of Medicine 110.2 (2001) σ. 118-26 [Προσβάσιμο στο: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11165553]
[9] Hong, J. et al, 'Management of Itch in Atopic Dermatitis' στο Seminars in Cutaneous Medicine and Surgery 30.2 (2011) σ.71-86 [Προσβάσιμο στο: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3704137/]
[10] Deacock, S.J, 'An approach to the patient with urticaria' στο Clinical & Experimental Immunology 153.2 (2008) σ. 151-161 [Προσβάσιμο στο: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2492902/]
[11] Del Rosso, J.Q. 'Advances in Understanding and Managing Rosacea: Part 2 The Central Role, Evaluation, and Medical Management of Diffuse and Persistent Facial Erythema of Rosacea' στο The Journal of Clinical and Aesthetic Dermatology 5.3 (2012) σ. 26-36 [Προσβάσιμο στο: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3315876/]
[12] Handel, A.C. et al, 'Melasma: a clinical and epidemiological review*' στο Anais Brasileiros de Dermatologia 89.5 (2014) σ. 771-782 [Προσβάσιμο στο: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4155956/]
