Με την πάροδο των ετών στη ζωή μας, μας απασχολεί ολοένα και περισσότερο το πως θα καθυστερήσουμε την φυσιολογική διαδικασία της γήρανσης. Μεταξύ των πρώτων σημαδιών της είναι η σταδιακή αλλαγή της υγείας και όψης του δέρματός μας. Το κολλαγόνο είναι μια σημαντική πρωτεΐνη του οργανισμού μας και βρίσκεται κυρίως στο δέρμα, τους μύες, τα οστά και τα αιμοφόρα αγγεία. Είναι ύψιστης σημασίας για την καλή υγεία του δέρματός μας και σημαντικό στοιχείο για την επίτευξη της αντιγήρανσης.
Το κολλαγόνο βρίσκεται σε σημαντικές ποσότητες σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης, συγκεκριμένα, στο κρέας, στα πουλερικά, στα αυγά και στον ζωμό κρέατος που περιέχει κόκκαλα και συνδετικούς ιστούς. Και ενώ υπάρχει η πεποίθηση πως για καλύτερη υγεία δέρματος πρέπει να αυξήσουμε την κατανάλωση κολλαγόνου, στην πραγματικότητα ισχύει κάτι διαφορετικό. Το κολλαγόνο δεν απορροφάται από τον οργανισμό μας, αλλά μεταβολίζεται σε πεπτίδια και έπειτα στα αμινοξέα που τον συνθέτουν.
Επομένως, καθώς δεν το απορροφάμε αυτούσιο, είναι σημαντικό η διατροφή μας να περιέχει τα απαραίτητα δομικά του συστατικά για να το παράξει ενδογενώς. Αυτά είναι τα αμινοξέα που αναφέρθηκαν, τα οποία περιέχονται κυρίως στο κρέας, στα πουλερικά, στον ζωμό κρεατικών, στα αυγά, στο γιαούρτι αλλά και στα τυριά. Πέρα από τις ζωικές πηγές, υπάρχουν και στο τόφου, στο τέμπε, στη κινόα, τις φακές, τα φασόλια και γενικότερα σε όλα τα όσπρια. Σημαντικά για άτομα που ακολουθούν vegan ή vegetarian διατροφή.
Πέρα από τα δομικά συστατικά του, χρειάζονται και κάποιοι συμπαράγοντες που συμμετέχουν στον μεταβολισμό του για να εξασφαλιστεί η παραγωγή επαρκούς ποσότητας, η οποία θα είναι και καλής ποιότητας. Τέτοιοι είναι τα αντιοξειδωτικά συστατικά, δηλαδή οι βιταμίνες A, C, E, K, που αφενός συμμετέχουν στη σύνθεσή του και αφετέρου εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες που μπορεί να συμβάλλουν στην αποδόμηση του υπάρχοντος κολλαγόνου. Αυτές τις βρίσκουμε σε καρότα, γλυκοπατάτες, σπανάκι, αυγά (βιταμίνη Α, πορτοκάλια, πιπεριές, φράουλες, ακτινίδια, μπρόκολο, εσπεριδοειδή (βιταμίνη C), αμύγδαλα, σπόρους, αβοκάντο, ελαιόλαδο (βιταμίνη Ε), πράσινα φυλλώδη λαχανικά και κινόα (βιταμόνη K).
Στην πληθώρα των μεταβολικών αντιδράσεων που λαμβάνουν χώρα στον οργανισμό συμμετέχουν και κάποια άλλα μικροθρεπτικά συστατικά, όπως ο χαλκός και ο ψευδάργυρος που υπάρχουν στους ξηρούς καρπούς, τους σπόρους αλλά και στα πουλερικά, τα αυγά και τα θαλασσινά.
Πρόσφατες μελέτες ερευνούν διαρκώς θρεπτικά συστατικά και τρόφιμα που μπορεί να επιδρούν στην διατήρηση καλών αποθεμάτων γλυκογόνου στον οργανισμό, είτε μέσω της ενδογενούς σύνθεσης κολλαγόνου καλής ποιότητας ή μέσω του περιορισμού της διάσπασής του. Η ταυρίνη και τα προϊόντα ζύμωσης αποτελούν κάποιες νέες τάσεις στην έρευνα για την υγεία του δέρματος και του κολλαγόνου. Η ταυρίνη είναι ένα πολλά υποσχόμενο αμινοξύ, το οποίο βρίσκεται φυσιολογικά στο κόκκινο κρέας, σε όστρακα, γαλακτοκομικά, πουλερικά με σκούρο κρέας και σε φύκια (νόρι). Από την άλλη, τα προϊόντα ζύμωσης, όπως υποδηλώνει και το όνομά τους, παράγονται μέσω της ζύμωσης από κάποιον μικροοργανισμό. Αυτό οδηγεί σε αλλαγές στην υφή, την γεύση αλλά και την βιοδιαθεσιμότητα των θρεπτικών συστατικών του τροφίμου, επηρεάζοντας θετικά την υγεία του δέρματος.
Για την διατήρηση του κολλαγόνου είναι σημαντικός ο περιορισμός της γλυκοζυλίωσης, ενός βιοχημικού φαινομένου που συμβαίνει όταν καταναλώνουμε μεγαλύτερες ποσότητες σακχάρων από αυτές που έχουμε ανάγκη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, η περίσσεια των σακχάρων να ενώνεται με πρωτεΐνες ή και λιπαρά και να σχηματίζονται συγκεκριμένες γλυκοτοξίνες, τα λεγόμενα τελικά προϊόντα της προχωρημένης γλυκοζυλίωσης (AGEs). Αυτά είναι μη λειτουργικά και επιβλαβή μόρια, που προκαλούν ζημιές και φλεγμονές στους ιστούς, καθώς παρεμποδίζουν την κανονική μεταφορά του οξυγόνου στα όργανα και έχουν την ικανότητα να καταστρέφουν κύτταρα ή να διακόπτουν τη λειτουργία διαφόρων ιστών ή οργάνων. Έτσι, πρωτεύον στόχος για την καλύτερη υγεία του δέρματος μας είναι η μείωση της κατανάλωσης απλών σακχάρων για την πρόληψη και τον περιορισμό του.