Πρώτα απ'όλα, τι είναι οι κηλίδες
Οι καφέ κηλίδες και οι πανάδες, μπορεί να είναι αποτέλεσμα γήρανσης, έκθεσης στην υπεριώδη ακτινοβολία (UV), ακμής, ορμονών, γονιδίων, καπνού ή ρύπανσης. Ένα σκουρόχρωμο σημάδι στην επιδερμίδα, αναπτύσσεται όταν μια μεγάλη ποσότητα μελανίνης, της καφέ χρωστικής που παράγει το φυσιολογικό χρώμα του δέρματος, σχηματίζει εναποθέσεις στην επιδερμίδα.
Οι κηλίδες, που αναπτύσσονται αρχικά σε μεσήλικες και ηλικιωμένες επιδερμίδες, γενικά αυξάνονται σε μέγεθος και αριθμό με την πάροδο των ετών καθώς το άτομο γερνάει.
Τι προκαλεί τις κηλίδες
Γνωστή ως υπερμελάγχρωση, η παραγωγή των κυττάρων της επιδερμίδας, που σχηματίζουν τη μελανίνη (μελανοκύτταρα) αυξάνεται και συσσωρεύεται στο επιφανειακό στρώμα της, λόγω πολλών παραγόντων. Καθώς περνούν τα χρόνια, μια σωρευτική επίδραση της έκθεσης στην υπεριώδη ακτινοβολία, της ρύπανσης και των ορμονών μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της παραγωγής μελανίνης και στην ένταση της υπερμελάγχρωσης. Όταν κάποιος εκτίθεται στην υπεριώδη ακτινοβολία, η επιδερμίδα παράγει μελανίνη για να προστατευτεί, οδηγώντας στη σταδιακή ανάπτυξη μαυρισμένου δέρματος. Ωστόσο, αυτή η μελανίνη μπορεί να συσσωρευτεί και να οδηγήσει σε μόνιμες κηλίδες στην επιδερμίδα, καθιστώντας τον ήλιο μία από τις κύριες αιτίες των κηλίδων.
Οι αλλαγές στο δέρμα που προκαλούνται από την υπεριώδη ακτινοβολία οφείλονται εν μέρει στον σχηματισμό ελεύθερων οξειδωτικών ριζών που προκαλούν μεταβολές στην λειτουργία των κυττάρων (υπεροξείδωση λιπιδίων) και δομικές αλλαγές, βλάβη του DNA (οξειδωτικό στρες) ή πρωτεϊνών, που οδηγεί σε απορρύθμιση της έκφρασης ορισμένων γονιδίων (Αναφορά: Niki, 1991). Αυτή η διαδικασία της βλάβης της – φωτογήρανσης που προκαλείται από τον ήλιο, έχει βρεθεί ότι οδηγεί σε ρυτίδες και χαλάρωση καθώς και σε κηλίδες από τον ήλιο(1).
Τρόποι πρόληψης: Προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία
Για δεκαετίες, ο δυτικός πολιτισμός αποδίδει μεγάλη αισθητική αξία στο μαύρισμα του δέρματος. Ωστόσο, ήδη από τη δεκαετία του 1930, οι ειδικοί προειδοποίησαν για την πιθανή μακροπρόθεσμη αρνητική επίδραση της έκθεσης στον ήλιο στη γήρανση του δέρματος. Έκτοτε, ένας μεγάλος όγκος ερευνών επιβεβαίωσε αυτό το αρνητικό αποτέλεσμα: αποδεικνύοντας ότι η έκθεση του δέρματος στον ήλιο χωρίς προστασία οδηγεί σε βλάβη του δέρματος, είτε πρόκειται για άμεσες επιπτώσεις όπως ηλιακό έγκαυμα είτε για μακροχρόνιες επιπτώσεις όπως οι κηλίδες από τον ήλιο(2). Η χρήση προϊόντων περιποίησης του δέρματος που ενσωματώνουν αντηλιακά φίλτρα για την προστασία και την αποκατάσταση των κυττάρων μας είναι επιτακτική για την πρόληψη κατά των κηλίδων γήρανσης(3). Αφού έχουν εμφανιστεί κηλίδες, μπορεί να νομίζετε ότι’ είναι πολύ αργά για την προστασία από τον ήλιο να κάνει τη διαφορά. Αλλά στην πραγματικότητα, όταν το δέρμα προστατεύεται από τον ήλιο, μπορεί να αποκαταστήσει τη φυσική του λειτουργία.